Hành Trình Vô Ngã by Vô Ngã Vô Ưu
Ðại Tạng Kinh Việt Nam
Tạng Luật (Vinayapiṭaka)
Tiểu Phẩm (Cullavagga)
Tỳ khưu Indacanda Nguyệt Thiên
dịch
Tiểu Phẩm (Cullavagga)
Tập 2
8. Chương Phận Sự
(Vattakkhandhakaṃ)
13. Phận sự đối với thầy dạy học
[442] Câu chuyện về các học trò (antevāsika)
[443] Phận sự đối với thầy dạy học
[442] Vào lúc bấy giờ, các người học trò (antevāsikā) không thực hành phận sự đúng đắn đối với các vị thầy dạy học. Các tỳ khưu ít ham muốn, …(như trên)…, các vị ấy phàn nàn, phê phán, chê bai rằng:
- Vì sao các người học trò lại không thực hành phận sự đúng đắn đối
với các vị thầy dạy học?
Sau đó, các vị tỳ khưu ấy đã trình sự việc ấy lên đức Thế
Tôn…(như trên)…
- Này các tỳ khưu, nghe nói các người học trò không thực hành phận
sự đúng đắn đối với các vị thầy dạy học, có đúng không vậy?
- Bạch Thế Tôn, đúng vậy.
…(như trên)… Sau khi khiển trách, ngài đã thuyết Pháp thoại rồi bảo
các tỳ khưu rằng:
- Này các tỳ khưu, chính vì điều ấy ta sẽ quy định phận sự đối với
các vị thầy dạy học cho các người học trò, các người học trò đối với các vị thầy
dạy học nên thực hành đúng đắn theo như thế.
[443] Này các tỳ khưu, người học trò nên thực hành phận sự đúng đắn
đối với vị thầy dạy học. Đây là phận sự đúng đắn trong trường hợp này:
Nên thức dậy vào lúc sáng sớm, cởi dép ra, đắp thượng y một bên
vai, rồi nên dâng lên gỗ chà răng, nên dâng nước súc miệng, nên sắp xếp chỗ ngồi.
Nếu có cháo, nên rửa sạch tô rồi dâng cháo. Khi thầy đã uống cháo xong, nên
dâng nước, nhận lại tô, để ở chỗ thấp, rửa một cách cẩn thận không chà xát mạnh,
rồi đem cất. Khi thầy dạy học đứng dậy, nên thu xếp chỗ ngồi. Nếu khu vực ấy có
rác rến thì nên quét khu vực ấy.
Nếu thầy dạy học có ý muốn đi vào làng, nên trao y lót trong, và
nhận lại y lót trong (khác từ vị thầy), nên trao dây thắt lưng, nên gấp y hai lớp
gọn gàng rồi dâng lên. Nên trao bình bát còn đẫm nước sau khi đã rửa sạch. Nếu
thầy dạy học muốn có thị giả đi theo, vị ấy nên mặc y nội tròn đều với sự che
phủ ba vòng tròn, buộc dây thắt lưng, sửa sang cho tề chỉnh rồi trùm y hai lớp
lên, thắt lại dây buộc, rửa ráy, cầm lấy bình bát, rồi nên đi theo làm thị giả
cho thầy dạy học. Không nên đi quá xa, không nên đi quá gần. Nên nhận lấy bình
bát (của vị thầy) và vật được chứa đựng (trong đó). Khi thầy dạy học đang nói,
không nên cắt ngang lời nói nửa chừng. Khi thầy dạy học có khả năng phạm tội
lúc đang nói thì nên nhắc nhở.
Khi quay trở về, nên đi về trước tiên. Nên sắp xếp chỗ ngồi. Nên
đem lại nước rửa chân, ghế kê chân, tấm chà chân. Nên đi ra rước y và bình bát.
Nên trao y lót trong (trước đây) và nhận lại y lót trong (mặc lúc đi). Nếu y bị
thấm mồ hôi, nên phơi ở chỗ nắng trong chốc lát. Và không nên phơi y ở chỗ nắng
quá lâu. Nên gấp y lại. Khi gấp y nên lùi phần góc vào bốn ngón tay rồi gấp y lại
(nghĩ rằng): “Không nên để nếp gấp ở phần chính giữa.” Nên đặt dây thắt lưng ở
phía trong rồi gấp lại.
Nếu có đồ ăn khất thực và thầy dạy học có ý muốn ăn thì nên dâng
nước (rửa) và nên đem đồ ăn khất thực để gần bên. Nên dâng lên thầy dạy học nước
uống. Khi thầy ăn xong nên dâng nước (rửa). Nên nhận lại bình bát rồi đem để ở
chỗ thấp, rửa một cách cẩn thận không chà xát mạnh, nên làm ráo nước, rồi đem
phơi ở chỗ nắng trong chốc lát. Không nên phơi bình bát ở chỗ nắng quá lâu. Nên
đem cất y và bình bát. Trong khi đặt bình bát xuống, nên dùng một tay ôm bình
bát, tay kia sờ ở phía dưới giường hoặc phía dưới ghế rồi nên đặt bình bát xuống.
Và không nên đặt bình bát trên mặt đất không có vật kê. Khi máng y, nên dùng một
tay cầm y, tay kia vuốt sào treo y hoặc dây phơi y, nên để mép y phía bên kia,
còn chỗ gấp y lại ở bên này, rồi căng y ra. Khi thầy dạy học đứng dậy, nên thu
xếp chỗ ngồi. Nên dọn dẹp nước rửa chân, ghế kê chân, tấm chà chân. Nếu khu vực
ấy có rác rến thì nên quét khu vực ấy.
Nếu thầy dạy học có ý muốn tắm, nên chuẩn bị việc tắm. Nếu (thầy
dạy học) thích nước lạnh, nên chuẩn bị nước lạnh; nếu thích nước nóng, nên chuẩn
bị nước nóng. Nếu thầy dạy học có ý muốn đi vào nhà tắm hơi, nên trộn bột tắm,
nên tẩm ướt đất sét. Nên lấy ghế ngồi của nhà tắm hơi rồi đi đến từ phía sau
lưng, nên trao ghế ngồi của nhà tắm hơi cho thầy dạy học, nhận lấy y, và để ở một
bên. Nên trao bột tắm, nên trao đất sét. Nếu có nỗ lực, nên đi vào nhà tắm hơi.
Khi đi vào nhà tắm hơi, nên thoa đất sét lên mặt, nên đắp lên cả phía trước lẫn
phía sau rồi đi vào nhà tắm hơi. Không nên chen vào (chỗ) các tỳ khưu trưởng
lão rồi ngồi xuống. Không nên xua đuổi các tỳ khưu mới tu khỏi chỗ ngồi. Ở
trong nhà tắm hơi nên kỳ cọ cho thầy dạy học. Khi rời khỏi nhà tắm hơi, nên cầm
lấy cái ghế ngồi của nhà tắm hơi, nên che kín cả phía trước lẫn phía sau rồi rời
khỏi nhà tắm hơi. Nên kỳ cọ cho thầy dạy học lúc ở trong nước. Khi tắm xong nên
đi ra trước, lau khô nước ở thân thể của mình. Sau khi quấn y, nên lau khô nước
ở thân thể của thầy dạy học. Nên trao y lót trong. Nên trao y hai lớp. Nên cầm
lấy ghế ngồi của nhà tắm hơi, đi về trước, và sắp xếp chỗ ngồi. Nên đem lại nước
rửa chân, ghế kê chân, tấm chà chân. Nên dâng nước uống đến thầy dạy học. Nếu
có ý muốn thỉnh (thầy) đọc tụng, nên thỉnh (thầy) đọc tụng. Nếu có ý muốn vấn đạo,
nên thỉnh (thầy) vấn đạo.
Ở trú xá nào thầy dạy học cư ngụ, nếu trú xá ấy có rác rến, nên
làm sạch sẽ nếu có nỗ lực. Khi làm sạch sẽ, trước tiên nên đem y bát ra ngoài rồi
để xuống ở một góc, nên đem tọa cụ và ngọa cụ ra ngoài rồi để xuống ở một góc,
nên đem nệm gối ra ngoài rồi để xuống ở một góc, nên hạ thấp cái giường rồi đem
ra ngoài một cách khéo léo không làm trầy hoặc va chạm vào phần dưới của cánh cửa
lớn và để xuống ở một góc, nên hạ thấp cái ghế rồi đem ra ngoài một cách khéo
léo không làm trầy hoặc va chạm vào phần dưới của cánh cửa lớn và để xuống ở một
góc, nên đem khung giường ra ngoài rồi để xuống ở một góc, nên đem ống nhổ ra
ngoài rồi để xuống ở một góc, nên đem tấm ván gối đầu ra ngoài rồi để xuống ở một
góc, nên xem xét tấm trải nền được xếp đặt như thế nào rồi đem ra ngoài và để
xuống ở một góc. Nếu có mạng nhện ở trú xá, khi phát hiện trước tiên nên dời
(chúng) khỏi lỗ hổng, nên lau chùi các cửa sổ và các hốc kẹt. Nếu tường được
sơn màu đỏ và bị đốm loang lỗ nên thấm khăn ướt chà xát mạnh rồi lau sạch. Nếu
nền được sơn màu đen và bị đốm loang lỗ nên thấm khăn ướt chà xát mạnh rồi lau
sạch. Nếu nền không được thực hiện, nên rải nước rồi quét (nghĩ rằng): “Không
nên để trú xá bị tràn ngập bụi bặm.” Sau khi gom rác lại rồi nên đem đổ bỏ ở một
góc.
Sau khi phơi nắng tấm trải nền, nên làm sạch sẽ, đập giũ, rồi đem
vào trong và sắp đặt như đã được sắp đặt (trước đây). Sau khi phơi nắng khung
giường, nên lau chùi, rồi đem vào trong và để lại ở vị trí như cũ. Sau khi phơi
nắng giường, nên làm sạch sẽ, đập giũ, hạ thấp xuống, rồi đem vào trong một
cách khéo léo không làm trầy hoặc va chạm vào phần dưới của cánh cửa lớn, và sắp
đặt như đã được sắp đặt (trước đây). Sau khi phơi nắng ghế, nên làm sạch sẽ, đập
giũ, hạ thấp xuống, rồi đem vào trong một cách khéo léo không làm trầy hoặc va
chạm vào phần dưới của cánh cửa lớn, và sắp đặt như đã được sắp đặt (trước
đây). Sau khi phơi nắng nệm gối, nên làm sạch sẽ, đập giũ, rồi đem vào trong và
sắp đặt như đã được sắp đặt (trước đây). Sau khi phơi nắng tọa cụ và ngọa cụ,
nên làm sạch sẽ, đập giũ, rồi đem vào trong và sắp đặt như đã được sắp đặt (trước
đây). Sau khi phơi nắng ống nhổ, nên lau chùi, rồi đem vào trong và để lại ở vị
trí như cũ. Sau khi phơi nắng tấm ván gối đầu, nên lau chùi, rồi đem vào trong
và để lại ở vị trí như cũ. Nên đem cất y và bình bát. Trong khi đặt bình bát xuống,
nên dùng một tay ôm bình bát, tay kia sờ ở phía dưới giường hoặc phía dưới ghế
rồi nên đặt bình bát xuống. Không nên đặt bình bát trên mặt đất không có vật
kê. Khi máng y, nên dùng một tay cầm y, tay kia vuốt sào treo y hoặc dây phơi
y, nên để mép y phía bên kia, còn chỗ gấp y lại ở bên này, rồi căng y ra
Nếu các cơn gió có bụi thổi từ hướng đông, các cửa sổ hướng đông
nên được khép lại. Nếu các cơn gió có bụi thổi từ hướng tây, các cửa sổ hướng
tây nên được khép lại. Nếu các cơn gió có bụi thổi từ hướng bắc, các cửa sổ hướng
bắc nên được khép lại. Nếu các cơn gió có bụi thổi từ hướng nam, các cửa sổ hướng
nam nên được khép lại. Nếu thời tiết lạnh, các cửa sổ nên mở ra vào ban ngày và
khép lại vào ban đêm. Nếu thời tiết nóng, các cửa sổ nên khép lại vào ban ngày
và mở ra vào ban đêm.
Nếu phòng có rác rến, nên quét phòng. Nếu cổng có rác rến, nên
quét cổng. Nếu phòng hội họp có rác rến, nên quét phòng hội họp. Nếu nhà để đốt
lửa có rác rến, nên quét nhà để đốt lửa. Nếu nhà vệ sinh có rác rến, nên quét
nhà vệ sinh. Nếu nước uống không có, nên đem nước uống lại. Nếu nước rửa không
có, nên đem nước rửa lại. Nếu hũ nước súc miệng không có nước, nên đổ nước vào
hũ nước súc miệng.
Nếu sự không hoan hỷ sanh khởi ở thầy dạy học, người học trò nên
làm cho dịu đi hoặc nhờ vị khác làm cho dịu đi, hoặc nên tiến hành việc giảng
Pháp cho vị thầy. Nếu mối nghi ngờ sanh khởi ở thầy dạy học, người học trò nên
làm cho tan biến hoặc nhờ vị khác làm cho tan biến, hoặc nên tiến hành việc giảng
Pháp cho vị thầy. Nếu tà kiến sanh khởi ở thầy dạy học, người học trò nên phân
giải hoặc nhờ vị khác phân giải, hoặc nên tiến hành việc giảng Pháp cho vị thầy.
Nếu thầy dạy học bị phạm tội nặng xứng đáng hành phạt parivāsa, người học trò
nên nỗ lực: “Làm thế nào để hội chúng có thể ban hành phạt parivāsa cho thầy dạy
học?” Nếu thầy dạy học xứng đáng (thực hành) trở lại từ đầu, người học trò nên
nỗ lực: “Làm thế nào để hội chúng có thể cho thầy dạy học (thực hành) trở lại từ
đầu?” Nếu thầy dạy học xứng đáng hành phạt mānatta, người học trò nên nỗ lực:
“Làm thế nào để hội chúng có thể ban hành phạt mānatta cho thầy dạy học?” Nếu
thầy dạy học xứng đáng sự giải tội, người học trò nên nỗ lực: “Làm thế nào để hội
chúng có thể giải tội cho thầy dạy học?” Nếu hội chúng có ý định thực thi hành
sự khiển trách, hoặc chỉ dạy, hoặc xua đuổi, hoặc hòa giải, hoặc án treo đối với
thầy dạy học, người học trò nên nỗ lực: “Làm thế nào để hội chúng có thể không
thực thi hành sự đối với thầy dạy học, hoặc đổi thành nhẹ hơn?” Khi hội chúng
đã thực thi hành sự khiển trách, hoặc chỉ dạy, hoặc xua đuổi, hoặc hòa giải, hoặc
án treo đối với vị thầy dạy học, người học trò nên nỗ lực: “Làm thế nào để thầy
dạy học có thể làm bổn phận một cách nghiêm chỉnh, trở nên thu thúc, làm bổn phận
để sửa đổi, và hội chúng có thể thâu hồi hành sự này?”
Nếu y của thầy dạy học cần phải giặt, người học trò nên giặt hoặc
nên nỗ lực: “Làm thế nào để y của thầy dạy học được giặt?” Nếu y của thầy dạy học
cần phải may, người học trò nên may hoặc nên nỗ lực: “Làm thế nào để y của thầy
dạy học được may?” Nếu thuốc nhuộm của thầy dạy học cần phải nấu, người học trò
nên nấu hoặc nên nỗ lực: “Làm thế nào để thuốc nhuộm của thầy dạy học được nấu?”
Nếu y của thầy dạy học cần phải nhuộm, người học trò nên nhuộm hoặc nên nỗ lực:
“Làm thế nào để y của thầy dạy học được nhuộm?” Trong khi nhuộm y, nên đảo tới
đảo lui cho khéo léo. Không nên bỏ đi khi nước nhỏ giọt chưa ngừng.
Không có phép của thầy dạy học, không nên cho bình bát đến người
khác. Không nên thọ lãnh bình bát của người khác. Không nên cho y đến người
khác. Không nên thọ lãnh y của người khác. Không nên cho vật dụng đến người
khác. Không nên thọ lãnh vật dụng của người khác. Không nên cạo tóc cho người
khác. Không nên bảo người khác cạo tóc. Không nên kỳ cọ người khác. Không nên bảo
người khác kỳ cọ. Không nên hầu hạ người khác. Không nên bảo người khác hầu hạ.
Không nên làm thị giả người khác. Không nên nhận người khác làm thị giả. Không
nên mang đồ ăn khất thực lại dùm người khác. Không nên nhờ người khác mang dùm
đồ ăn khất thực lại. Chưa xin phép thầy dạy học không nên đi vào làng, không
nên đi đến mộ địa, không nên bỏ đi hướng khác. Nếu thầy dạy học bị bệnh, nên phục
vụ cho đến trọn đời hoặc chờ đến khi vị thầy khỏe lại.
Này các tỳ khưu, đây là phận sự đối với các vị thầy dạy học của
các người học trò, các người học trò đối với các vị thầy dạy học nên thực hành
đúng đắn theo như thế.
Xem Phận sự đối với học trò -
Quay về Mục lục Chương 8 - Quay về Mục Lục Tiểu Phẩm
Quay về Mục Lục Tạng Luật
0 Comments